Είναι σημαντικό στην επικοινωνία μας με τους
άλλους να μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά. Να μπορούμε να εκφραζόμαστε όπως νιώθουμε,
χωρίς φυσικά να προσβάλουμε και να υποτιμούμε τους άλλους…
Η ελευθερία στην έκφραση σημαίνει αυτοσεβασμό,
αξιοπρέπεια, διεκδικητικότητα… ένα σωρό αρετές, απαραίτητες για μια καλή ψυχική
υγεία. Ωστόσο πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να τα καταφέρουν. Αδυνατούν να
μιλήσουν ανοιχτά, να εκφράσουν τη γνώμη τους, να διεκδικήσουν τα θέλω τους.
Αντιθέτως παραμένουν σιωπηλοί, παραμένουν παρατηρητές της ζωής τους, συχνά στην
σκιά των επιθυμιών τους κι ενίοτε των προσταγών των άλλων, επιδιώκοντας πάνω
απ’ όλα την αποφυγή της σύγκρουσης.
Είναι αυτοί που προσπαθούν να κρατήσουν
ισορροπίες προκειμένου να γίνουν αποδεκτοί… Ακόμη κι αν χρειαστεί να υπομείνουν
δυσάρεστες συμπεριφορές, άσχημα λόγια, υποτιμητικά σχόλια, μόνο και μόνο για να
αποφύγουν το άγχος μιας επικείμενης σύγκρουσης, κάνουν στην άκρη τον εγωισμό
και τις πεποιθήσεις τους, υποτάσσοντας τον εαυτό τους.
Έτσι όμως, βιώνουν την απόρριψη την οποία τόσο
πολύ θέλουν εξ’ αρχής να αποφύγουν. Γιατί έτσι τελικά καταλήγουμε να είμαστε
αδύναμοι, ανήμποροι να διαχειριστούμε και την παραμικρή σχέση με οποιονδήποτε
άλλον… τόσο ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας όσο και στον χώρο της εργασίας,
στους φίλους – ανεχόμαστε τόσα πολλά που στο τέλος χωρίς καλά-καλά να το έχουμε
καταλάβει, σχηματίζουμε ένα βουνό από δυσάρεστα συναισθήματα.
Πως μπορούμε όμως να αναχαιτίσουμε μια τέτοια
στάση από τον ίδιο μας τον εαυτό; Τι πρέπει να κάνουμε για να βγούμε από τον
φαύλο κύκλο της δυσθυμίας και τις (αυτό)υποτίμησης; Σίγουρα δεν χρειάζεται να
πάει κανείς στο άλλο άκρο. Δεν χρειάζεται να πληγώσουμε τους άλλους, ούτε να
καταφύγουμε στα κλάματα ή σε κακούς τρόπους… Αυτό που χρειάζεται πάνω απ’ όλα
είναι να είμαστε άμεσοι και ειλικρινείς. Να είμαστε αυθεντικοί και
αυτοαναφορικοί. Δηλαδή να μιλήσουμε για τον εαυτό μας, γι’ αυτό
που νιώθουμε, γι’ αυτό που θέλουμε, γι’ αυτό που εν τέλει είμαστε! Χωρίς το
φόβο ότι είναι ένας κακώς νοούμενος εγωισμός. Δεν είναι εγωιστικό να εκφράζουμε
τον εαυτό μας. Εγωιστικό είναι να θέλουμε να τον επιβάλουμε.
Ο
Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος στο
Περιστέρι, απόφοιτος Πανεπιστημίου
Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της
Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος
στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή».
